Kripto tarihindeki en önemli olay: birleşme

Ethereum topluluğunun bir Proof of Work (PoW) sisteminden daha yeni bir teknoloji olan Proof-of-Stake’e (PoS) geçişi, ETH tarihinde önemli bir yere sahip olacak bir etkinlik, 15 Eylül’de sorunsuz bir şekilde gerçekleştirildi.

ETH kurucuları, yatırımcıları ve ETH geliştiricileri bu yumuşak geçişi kutlarken, olaya yönelik ağır eleştiriler de vardı.

Tabii ki, Ethereum’un kurucu ortaklarından Vitalik Buterin, birleşmenin başarılı olmasına yardımcı olan herkese ilk teşekkür edenlerden biriydi.

Buterin şunları yazdı: Bu, Ethereum ekosistemi için çok büyük bir an ve birleşmenin gerçekleşmesine yardımcı olan herkes bugün çok gurur duymalı.

“Blockchain’i küresel olarak PoS’a dönüştürmek, çoğu son kullanıcının herhangi bir şey fark etmesine veya yapmasına gerek kalmadan kesinlikle şaşırtıcı bir başarıdır” diye ekledi. Ama bahsettiğim gibi burada teknoloji yok diyenler var. Yani yumuşak geçiş deyim yerindeyse abartılı.

Ethereum bağlı yazılım şirketi ConsenSys’in CEO’su Joe Lubin de topluluğu tebrik etmek için destek tweetini paylaştı. (Twitter’da takip etmenizi tavsiye ederim.) Unutulmamalıdır ki, ConsenSys’in Web3 son kullanıcılarının kullandığı birçok ürünün teknolojisinde olduğu kadar bir yatırımcının da rolü büyüktür. Bu bakımdan sadece ETH’de değil birçok blok zincirinde de büyük rol oynuyorlar.

StarkWare’in kurucu ortağı ve başkanı Eli Ben Sassoon, birleşmenin yayılmasını Webb Teleskobu’nun açılmasını izlemeye benzetti. Sasson, birleşme başarısız olsaydı milyarlarca dolar ve program çabasının boşa gitmiş olabileceğini de sözlerine ekledi.

Bu arada, Ethereum çekirdek geliştiricisi Preston van Loon, ağın birleştirme sonrası blok oluşturma süresinin biraz daha hızlı olduğunu da doğruladı. Teknik olarak içerikle ilgilenenlerin Twitter’da takip etmesini tavsiye edeceğim ikinci kişi olur.

“Ethereum PoS ile %10 daha hızlı. Önceden bloklar ortalama 13.3 saniyede bir üretilirdi. Artık bloklar her 12 saniyede bir üretiliyor.”

Ancak, son kullanıcının bu kadar hızlı hissetmesi beklenmiyor.

Dahil etmenin karbon ayak izine olumlu katkısı nedir?

Ethereum birleşmesinin vaat ettiği faydaların çoğu, enerji kullanımını ve karbon ayak izini %99’dan fazla azaltmaktı. Bununla birlikte, hareketten önce artan merkezileşme konusundaki yorumlarını yineleyen bazı analistler, Coinbase gibi nispeten az sayıda platformun şu anda blok zincirinin arkasındaki hisse kanıtı mekanizmasını kontrol ettiğinden endişe duyuyor.

Ülkemizde Web3 alanına da erişim sağlayan Degene The Economist ve Evie Boldock, karbon ayak izi ve birleşme konusundaki olumlu yorumlarını Twitter’da paylaştı. Bu konuda halkı bilgilendiren uzay konuşmalarına katıldı.

“Birleşme başarıyla tamamlandı. Şu an itibariyle dünyanın elektrik tüketimi yaklaşık 112 TWh/yıl azaldı. Bu da küresel tüketimin yaklaşık %0,2’sine denk geliyor.

Yani elektrikten Hollanda tüketimi kadar tasarruf edilecek. Ethereum şimdi 2.000 kat daha yeşil.”

Gelelim PoS’u ve bu birleşmeyi eleştirenlere:

DeFi platformu Gnosis’in kurucu ortağı Martin Kopelman, “Hissenin üçte ikisinden fazlasını kontrol eden 7 kuruluş görmek hayal kırıklığı yaratıyor” dedi.

Ethereum depolama hizmeti Lido, hisse bazlı Ethereum doğrulamasının yüzde 27’sinden fazlasını ve ardından kripto borsası Coinbase’in yüzde 14’ünden fazlasını gösteren bir grafik yayınladı.

Dune Analytics raporundan elde edilen bilgiler, Ethereum’daki en büyük iki şirketin şu anda 4,16 milyon ETH (%30,1) ile Lido ve 2 milyon ETH (%14,5) ile Coinbase olduğunu doğrulamaktadır. “Diğer” olarak sınıflandırılan hisse senetlerinin geri kalanı 3,65 milyon ETH’ye (%26,5) sahip. Sonuçta bu, ademi merkeziyetçilik kavramını tehdit eden bir istatistik olarak yorumlanıyor. Hem DAO kavramının hem de bu kavramın her anlamda mükemmel olmadığı bir gerçektir ve aksini iddia edenleri de doğru bulmuyorum. Ancak ETH’yi ve savunucularını ilgiyle takip ediyorum ve onları daha sadık buluyorum.

Birleştirme, tüm bu yorumları tek bir yerde filtrelediğimizde Ethereum ağının kapasitesini genişletmekle ilgili değil, fikir birliği mekanizmasını değiştirmekle ilgili. ETH fiyatı bu değişimden bağımsız olarak düşse de önümüzdeki dönemde olumlu dönüşlerini göreceğiz.

Sayısal istatistik kaynağı Dune Analytics, Decrypt